Czy kuchenka turystyczna to tylko dodatkowy ciężar w plecaku, czy może niezbędny sprzęt na dłuższych wyprawach w góry i lasy? Decydując się na wyprawę w dzikie tereny, często zastanawiamy się, które elementy ekwipunku są naprawdę niezbędne. W przypadku kuchenki turystycznej odpowiedź zależy od wielu czynników – długości trasy, dostępności schronisk, warunków pogodowych oraz indywidualnych preferencji dotyczących przygotowania posiłków. Dla wielu podróżników i miłośników przygód, kuchenka to nieodzowny element wyposażenia, który umożliwia przygotowanie ciepłych posiłków i napojów nawet w najtrudniejszych warunkach. Z drugiej strony, minimalistyczne podejście do trekkingu stawia pod znakiem zapytania konieczność jej zabierania, zwłaszcza na krótsze wycieczki. Sprawdźmy, w jakich sytuacjach kuchenka turystyczna rzeczywiście może okazać się niezbędna.
Kiedy kuchenka turystyczna na szlaku jest niezbędna?
Decyzja o zabraniu kuchenki turystycznej na szlak zależy przede wszystkim od długości i charakteru wyprawy. Na krótkie, jednodniowe wycieczki, gdzie trasa prowadzi przez tereny dobrze zagospodarowane, a na końcu czeka schronisko, kuchenka może wydawać się zbędnym balastem. Jeśli jednak planujesz wielodniową wyprawę przez dzikie tereny, w których nie ma dostępu do infrastruktury turystycznej, kuchenka turystyczna staje się praktycznie nieodzownym elementem wyposażenia.
Ciepły posiłek w trudnych warunkach potrafi podnieść morale i dostarczyć energii, która jest niezbędna na dalszych etapach wyprawy. Zwłaszcza w chłodne dni, kiedy zmęczenie i niska temperatura obniżają wydolność organizmu, możliwość przygotowania gorącej herbaty lub obiadu może okazać się kluczowa dla utrzymania sił. Kuchenka turystyczna pozwala również na bezpieczne gotowanie w miejscach, gdzie rozpalanie ogniska jest zabronione, np. w rezerwatach przyrody lub w okresach suszy, kiedy ognisko mogłoby stanowić zagrożenie pożarowe.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że na rynku dostępnych jest wiele rodzajów kuchenek turystycznych, które różnią się między sobą wielkością, wagą, rodzajem paliwa oraz wydajnością. Nowoczesne kuchenki gazowe, alkoholowe czy wielopaliwowe są lekkie i kompaktowe, co sprawia, że można je zabrać nawet na dłuższe wyprawy, nie obciążając nadmiernie plecaka. Możliwość łatwego przewożenia paliwa w niewielkich butlach gazowych lub pojemnikach sprawia, że kuchenki te są wygodne w użyciu, a ich obsługa nie wymaga specjalnych umiejętności.
Znany bloger survivalowy, Michał „Borsuk” Wójcik, który specjalizuje się w wyprawach w polskie lasy, wielokrotnie podkreślał, że „dobre przygotowanie to klucz do przetrwania w dzikich warunkach”. W jednym ze swoich artykułów pisze: „Kuchenka turystyczna to jeden z tych elementów, które warto mieć pod ręką, gdy ruszasz na dłuższy szlak. Zawsze możesz liczyć na ciepły posiłek, nawet gdy pogoda nie dopisuje, a rozpalanie ognia staje się niemożliwe”. Jego doświadczenie wskazuje, że nawet w polskich warunkach, gdzie lasy oferują wiele zasobów, kuchenka może być nieoceniona, szczególnie w sytuacjach, gdy każda chwila jest cenna, a trzeba szybko dostarczyć organizmowi energii.

Alternatywy dla kuchenki: czy warto rozważyć?
Mimo licznych zalet, zabranie kuchenki turystycznej na szlak nie zawsze jest koniecznością. Dla minimalistów, którzy preferują lekki ekwipunek, istnieją inne sposoby na przygotowanie posiłków lub dostarczenie organizmowi energii. Rozpalanie ogniska jest tradycyjną metodą gotowania w warunkach survivalowych, która wciąż ma wielu zwolenników. Ognisko nie tylko pozwala na przygotowanie jedzenia, ale również zapewnia ciepło i stwarza możliwość suszenia mokrych ubrań. Jest jednak kilka ograniczeń, które mogą sprawić, że ognisko nie zawsze będzie praktycznym rozwiązaniem.
Po pierwsze, rozpalanie ogniska wymaga czasu i odpowiednich warunków pogodowych. W deszczowy dzień, gdy wilgotność powietrza jest wysoka, znalezienie suchego drewna i rozpalenie ognia może okazać się trudne, jeśli nie niemożliwe. W takich sytuacjach kuchenka turystyczna, której działanie nie jest uzależnione od warunków atmosferycznych, staje się nieoceniona. Co więcej, na wielu terenach chronionych (rezerwaty przyrody, parki narodowe) rozpalanie ognisk jest surowo zabronione, co ogranicza możliwości alternatywnego przygotowywania posiłków. Kuchenka turystyczna, działająca na gaz lub inne paliwa, spełnia normy ekologiczne i bezpieczeństwa, pozwalając na gotowanie w miejscach, gdzie ognisko byłoby nieodpowiednie.
Kolejną alternatywą, którą warto rozważyć, jest zabranie gotowych posiłków, które nie wymagają podgrzewania. Batony energetyczne, suszone owoce, orzechy, a także liofilizaty to jedzenie, które dostarcza niezbędnej energii i jest bardzo lekkie, co sprawia, że idealnie nadaje się na krótkie wyprawy lub intensywne trekkingi. Gotowe liofilizowane posiłki, które wystarczy zalać wodą, są coraz bardziej popularne wśród podróżników. Choć jedzenie „na zimno” nie zastąpi gorącego obiadu, może być wystarczające podczas krótkich wycieczek lub wypraw, na których liczy się maksymalne ograniczenie wagi bagażu.
Dla tych, którzy cenią sobie pełną niezależność na szlaku, możliwość przygotowania własnych posiłków bez kuchenki turystycznej może być również ciekawym wyzwaniem. Doświadczeni survivalowcy, tacy jak Michał Wójcik, często polecają wykorzystanie lokalnych zasobów, takich jak dzikie rośliny, grzyby czy owoce. Znalezienie i odpowiednie przygotowanie jedzenia w naturalnym środowisku nie tylko dodaje smaku przygodzie, ale również pozwala na lepsze zrozumienie otaczającej nas przyrody. Niemniej jednak, taki sposób żywienia wymaga odpowiedniej wiedzy i umiejętności, co sprawia, że nie jest to opcja dla każdego.
Jak wybrać odpowiednią kuchenkę turystyczną?
Jeśli zdecydujesz się na zabranie kuchenki turystycznej, warto dobrze przemyśleć wybór odpowiedniego modelu, który będzie najlepiej dostosowany do charakteru Twojej wyprawy. Na rynku dostępne są różne rodzaje kuchenek, które różnią się między sobą paliwem, konstrukcją oraz wagą.
Kuchenki gazowe są najpopularniejszym wyborem wśród turystów. Działają na butle z gazem, które są lekkie i łatwo dostępne. Kuchenki te są łatwe w obsłudze i bardzo wydajne, co czyni je idealnym wyborem na krótsze wyprawy, gdzie waga sprzętu ma znaczenie. Minusem może być zależność od butli z gazem, które trzeba regularnie wymieniać.
Kuchenki wielopaliwowe są bardziej wszechstronne, ponieważ mogą działać na różne rodzaje paliwa, takie jak benzyna, nafta czy gaz. Są idealne na dłuższe wyprawy, gdzie dostęp do jednego rodzaju paliwa może być ograniczony. Kuchenki wielopaliwowe są bardziej wydajne w ekstremalnych warunkach, takich jak wysokie góry, ale są również cięższe i wymagają więcej konserwacji.
Kuchenki alkoholowe to kolejne rozwiązanie, szczególnie popularne wśród minimalistów. Działają na denaturat, który jest łatwo dostępny i tani. Kuchenki te są lekkie i kompaktowe, jednak ich wydajność jest niższa w porównaniu do kuchenek gazowych.